همانطور که قبلا اشاره شد ، هوا مخلوطی از چند گاز است که تقریبا 21 درصد آن اکسیژن میباشد.
بدن انسان بنا به دو دلیل زیر به مقدار معینی اکسیژن نیاز دارد، برای ادامه حیات و احساس آسایش و راحتی.
اگر انسان دراتاقی کاملا بسته و نفوذ ناپذیر بماند، بتدریج اکسیژن اتاق را مصرف کرده و به مقدار دی اکسید کربن و سایر ناخالصیهای جز افزوده، احساس گنگی و خواب آلودگی نموده و اگر مدتی ادامه دهد، احیانا می میرد.
باید به خاطر داشت که هوای محیط مسکونی باید حاوی مقدار کافی اکسیژن و در درجه حرارت معقولی باشد.
برای تامین اکسیژن، گردش هوا و جایگزینی هوای قدیمی با هوای تازه حاوی اکسیژن زیاد، نهایت اهمیت را دارد.
در گذشته، این هوای تازه از درز درب و پنجره ها وارد ساختمان می شد، ولی اخیرا نوع ساختمانها طوری است که اینگونه منافذ و درزها به حد اقل ممکن کاهش یافته و سبب نیاز به وجود دستگاه تامین هوای تازه(دستگاه های تهویه و تصفیه) شده است.
مقدار هوای ورودی دستگاه های تهویه جدید محدود و کنترل شده است، پس از تصفیه و مطبوع شدن این مقدار هوا، با هوای برگشتی که از اتاق می آید مخلوط شده و مخلوط دو هوا به اتاق می رود.
مقدار هوای تازه مورد نیاز در این موارد، به نحوه استفاده از محیط و فضای تهویه شده و مقدار هوای نفوذی از سایر منافذ و مجاری بستگی دارد. پایه معقولی که معمولا مبنای محاسبه مقدار هوای تازه قرار می گیرد و گفته می شود که می توان اکسیژن کافی تامین و دی اکسید کربن حاصله را پاک کند، 4 فوت مکعب در دقیقه به ازاء هر نفر است. باید به خاطر داشت که بر حسب نحوه به کار بردن هوا، می توان در ساختمان فشار مثبت(بیش از فشار جو) و یا فشار منفی(کمتر از فشار جو) ایجاد نمود. ایجاد فشار مثبت در ساختمان با استفاده از دهانه های ورودی مخصوصی که روی پنکه ها سوار میشود صورت می گیرد و این حسن را دارد که جلوی ورود هوای نفوذی و هجومی از درز و بالای در و پنجره ها را می گیرد و اطمینان میدهد که هوای وارده کلا و تماما تصفیه و مطبوع شده است. در حالیکه تحت فشار منفی هجوم و نفوذ هوا از در و پنجره افزایش می یابد.
در خانه های مسکونی از بخاری نفت سوز استفاده میشود، این بخاریها هوای داخلی را مصرف کرده و فشار داخلی را قدری در جهت منفی نگاه می دارند.
در شکل 2 دیاگرام نشان دهنده شرایط فشاری یک خانه دیده می شود.
اگر مقدار ناخالصیهای هوا، مانند ریاح و بوهای بد، دود، باکتریها و امثال آنها به حدی بالا رفته باشد که نیاز به تغییر این هوا پیش آید، راه چاره یا تهویه(به گردش در آوردن و خارج کردن هوای آلوده و وارد کردن هوای تازه) و یا نظافت و تصفیه بهتر هوای موجود است.
تهویه به معنای فوق معمولا عبارت است از تعداد دفعات تغییر و جابجایی هوای فضای مورد نظر در ساعت.
مثلا اگر فضایی 1000 فوت مکعب باشد. سه بار تهویه در ساعت به معنای جابجایی 3000 فوت مکعب هوا در ساعت و یا 50 فوت مکعب دردقیقه خواهد بود. سه بار تهویه در ساعت حداقل تهویه ایمن برای منازلی است که فقط گرم میشوند و تا 12 بار در ساعت(برای مثال فوق 200 فوت مکعب در دقیقه) برای موارد خنک کردن.
در جدول 3 دفعات درست تهویه هوای محلهای مختلف در ساعت، برای سرد کردن و گرم کردن نشان داده شده است.
Use Air changes/Hour
Heating Cooling
6-9 | 3-6 | Homes |
6-12 | 5-8 | Offices Stores |
6-12 | 5-10 | Public Assembhy |
ش 3 تعداد دفعات تعویض و تغییر هوا در ساختمانهای مختلف
اصولا درجه حرارت هوایی معادل 0 درجه فارنهایت، درجه حرارت خوب و موثری است.
برای کنترل درجه حرارت هوا در حد دلخواه، داشتن هوای تازه کافی بهترین وسیله است. از آنجا که سه عامل تبخیر، وزش و تشعشع آسایش و احساس راحتی بدن در هوا را کنترل می کنند، برای ایجاد شرایط هوایی ایده آل، در حد مناسب نگهداشتن درجه حرارت سقف، کف و دیوارها نه تنها کفایت نمیکند(تشعشع)، بلکه باید منبع کافی هوای تازه در دسترس باشد و به خانه راه یابد تا به تبخیر عرق بدن و ایجاد وزش یا گردش هوا کمک کند.
اگر مقادیر لازم برای ایجاد وضع ویژه هوا معلوم نباشد، بهترین محاسبه، پیش بینی جابجایی 2 فوت مکعب هوا به ازا هر فوت مربع سطح اتاق در دقیقه و یا 12 با رتهویه در ساعت است. همچنین توجه به این امر که افراد ساکن یک اتاق بسته گرمای قابل ملاحظه ای از خود دفع میکنند نهایت اهمیت را دارد.
یک فرد عادی در هنگام خواب، 200 بی تی یو و هنگام انجام کارهای شاق تا 2400 بی تی یو / ساعت گرما به محیط پس میدهد.