برای انتقال هوای مطبوع به فضای مورد نظر عامل حاملی لازم است که کانال نامیده می شود. این کانالها از ورقهای فلزی و بعضی مواد ساختمانی نسوز دیگر ساخته می شوند. کانالها بر مبنای اختلاف فشار هوا کار می کنند. هر گاه اختلاف فشاری بین هوای دو فضای همجوار یا مربوط به هم موجود باشد، هوا از فضای پر فشار بطرف فضای کم فشار به حرکت در می آید و هر چه مقدار اختلاف فشار بیشتر باشد سرعت حرکت هوا بیشتر می شود.
دونوع متداول کانال که در تاسیسات تهوبه به کار می روند عبارتند از : گردو چهارگوش، شکل زیر، کانال استوانه ای از نقطه نظر انتقال حجمی هوا موثرتر از کانال مستطیلی یا چهار گوش است. یعنی برای انتقال حجم معینی از هوا در کانال استوانه ای مصاالح ساختمانی کمتری نسبت به کانال چهارگوش به کار میرود. از طرفی کانال چهارگوش متناسب با سبک معماری ساختمانها است و بهتر از کانال گرد و استوانه ای با دیوارها، جرزها و سقف و کف ساختمان جور در می آید و نصب آن آسانتر است.
برای تطبیق و مقایسه ظرفیت کانالهای استوانه ای و چهار گوش، جداولی تدوین شده است.
تعدادی، اندازه معادل کانال استوانه ای هست که می توان به دلخواه انتخاب کرد. اندازه انتخابی ممکن است فقط نسبت به یکی از اضلاع کانال مستطیلی درست باشد، مثلا برای بهترکردن نمای خارجی و یا ایجاد امکان عبور از بین دو تیر(به فاصله 14 اینچ) کانالی به ارتفاع 11 اینچ مناسب خواهد بود.
برای پیدا کردن معادلهای مختلف به جدول رجوع کنید. یک کانال استوانه ای 18 اینچی، محیطی برابر با قطر 1416/3 یا 55/56=1416/3×18 اینچ دارد. کانالهای مستطیلی هم ظرفیت این کانال ابعادی برابر با 17×16 اینچ دارد و محیط این کانال اخیر 62=( 2×16)+(2×17) اینچ یا 45/9=55/56-66 اینچ. بیش از کانال قبلی به ازاء هر واحد طول، ماده ساختمانی لازم دارد که به ازاء هر فوت طول کانال می شود 4/113=45/9×12 اینچ مربع اضافه مصالح.
اندازه های متداول کانال
برای محاسبه اندازه کانال هر اتاق، ابتدا دانستن مقدار هوای مورد نیاز آن اتاق لازم است.
مقدار حجم هوای مورد نیاز اتاق به مقدار گرمایی که لازم است هوا در زمستان به اتاق برده و یا مقدار گرمایی که در تابستان باید از آن خارج کند بستگی دارد.
در بیشتر موارد این محاسبات مشکل وپیچیده نیست، ولی در تاسیسات تهویه مطبوع مرکزی(گرم) با واحد گرم جدا و مستقل کار محاسبه قدری پیچیده می شود.
به طور کلی مقدار هوایی که به اتاق فرستاده می شود، باید حداقل برابر و یا قدری بیشتر از حداقل الزامات تهویه(جابجایی هوای تازه) باشد.
یک ضلع مستطیلی – بر حسب اینچ
| 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | |
| 6 | |||||||||||||
| 10 | |||||||||||||
| 15 | |||||||||||||
| 18.2 | 20 | ||||||||||||
| 18.1 | 25 | ||||||||||||
| 18.3 | 30 | ||||||||||||
| 18.2 | 35 | ||||||||||||
| 18.2 | 40 |
ضلع دیگر کانال مستطیلی – بر حسب اینچ
ش 11جدول تبدیل کانال استوانه ای به کانال مستطیلی(اعداد بر حسب اینچ هستند).
1- قطر کانال استوانه ای را روی جدول پیدا کنید.
2- از این نقطه در جهت بالا حرکت کنید تا ردیف بالایی جدول را قطع کند. عدد حاصله یکی از اضلاع کانال مستطیلی معادل است.
3- از محل اندازه قطر کانال استوانه ای خطی افقی بکشید تا ستون سمت چپ جدول را قطع کند. عدد به دست آمده ضلع دیگر کانال مستطیلی معادل است.
حجم هوای گرم کننده
در مواردی که هوای گرم تنها منبع گرماده یک اتاق باشد، برای تعیین حجم هوای مورد نیاز سه عامل زیر باید معلوم باشد :
- بار گرمایی.
- درجه حرارت دلخواه اتاق.
- درجه حرارت کانال.
